เข็มแม่เหล็ก (Magnetic Compass) ที่ปล่อยให้แขวนหรือลอยอยู่โดย
อิสระ ณ ที่ตำบลหนึ่งตำบลใดและอยู่ภายในสนามแม่เหล็กของโลกแล้ว
เข็มแม่เหล็กนั้นจะหยุดนิ่งอยู่ในเส้นแรง ณ ที่ตำบลนั้น วงใหญ่ของโลก
ในพื้นที่ซึ่งเข็มแม่เหล็กชี้อยู่นั้นเรียกว่า เมริเดียนแม่เหล็กของตำบลที่
มุมแนวนอนในระหว่างเมริเดียนแม่เหล็กและเมริเดียนจริงของตำบลที่
เรียกว่า “วาริเอชั่น”
ดิวิเอชั่น (Deviation of the compass)
ความคลาดเคลื่อนของเข็มทิศ (compass error) ที่ใช้อยู่ในเรือเหล็กนั้น
มิได้มีแต่วาริเอชั่นอย่างเดียวเท่านั้น ยังมีความคลาดเคลื่อนอีกชนิดหนึ่ง คือ
“ดิวิเอชั่น” เป็นความผิดที่ขั้วเหนือของเข็มทิศชี้ผิดไปจากเมริเดียนแม่เหล็ก
ซึ่งเกิดจากอำนาจมาเหล็กในตัวเรือดึงดูดให้ขั้วเหนือของเข็มทิศชี้ผิดไป หรือ
อีกนัยหนึ่งเป็นมุมในระหว่างเมริเดียนแม่เหล็กและแกนของแผ่นเข็มทิศ




